De erfgenamen van heer Ghijsel Back

L.F.W. Adriaenssen

§ 20. Van Deurne

I. MARCELIS GERITS VAN DOERNE¹ was geboortig van 's-Hertogenbosch als zoon van Gerit Henricx van Doerne en vestigde zich te Breda, waar hij als zeepzieder in Tsertogenbossche, voorheen geheten de Leerse (huis, mouthuis, brouwhuis, houthuis, oliemolen in het mouthuis en zeepziederij) in de Tolstraat (ook: in de Lange Brugstraat) de kost won. Hij was gehuwd met Aleyt Jacop Colen², die als Eltken Merchelissen van Dueren op 24 maart 1596 in de Grote Kerk te Breda werd begraven. Aleyt erfde in 1546 als aldste dochtere van haar ouders een kamp, waaraan het kollatierecht van het Merlaerskoor was verbonden.³ Als weduwe verkocht zij in 1591 samen met haar kinderen het huis Shertogenbosch.⁴ De kinderen erfden behalve de ziederij het huis Tbosken in de Karstraat, een huis met schuur, stalling, achterhuis en oliemolen aan de Haagdijk in de Gampelstraat en een huis in de Schoolstraat.⁵ Zij waren bovendien erfgenamen van de Bossche kanunnik Godert van Deurne:⁶

1.	Jacop Marcelis van Doerne, volgt onder II op pagina 94.
2.	Cathelyn Merchelis van Doerne trouwde met Henrick Janssen van Santen.
3.	Elyzabeth Mercelis van Deurne trouwde te Breda op 3 augustus 1584 met Peter Willem Snellen⁷, lakenkoper, droogscheerder, molenaar en bier-

	brouwer, tienman van Breda, zoon van Willem Jan Snellen en van Lysbeth Jan Marcelis Ruysseners. Te Breda werden Elyzabeth en Peter in 1602 begraven op 25 juli en 6 augustus.
4.	Gheryt Marchelis van Dueren, volgt onder Ilbis op pagina 98.

II. JACOP MARCELIS VAN DOERNE is in 1551 geboren en werd te Breda begraven op 8 september 1603. Hij was koopman en zeepzieder en maakte als schepen en tienman deel uit van het stadsbestuur.⁸ Na het overlijden van zijn vrouw Barbara Jan Jan Piggen trad hij op 24 juli 1590 te Breda in ondertrouw met Anneken Adriaen Anthonis van der Donck. Zij hertrouwde met Huybrecht Jan Geeryts de Wyse, tienman van Breda in 1617-1619 en 1624, buitenvader of regent van het weeshuis in 1623.⁹

Jacops voorkinderen zijn:¹⁰

1.	Anneken Jacobs van Doerne trad te Breda voor schepenen op 14 januari 1600 in ondertrouw met Cornelis Cornelis Joest Peters van Ghilse. Zij bleven in het huis Tsertogenbossche wonen.
2.	Barbara Jacobs van Doerne trouwde met Jacop Aerts Hanecop, lakenverver.
3.	Cathelyne Jacobs van Doerne, gehuwd met de advokaat mr Willem Aert Hanecop.¹¹ Deze is in 1576 te Geertruidenberg geboren, studeerde rechten te Leiden, promoveerde daar in 1599 op „de servitutibus urbanorum et rusticorum praediorum" en werd in 1600 door het Hof van Holland toegelaten als advokaat. Hij was tienman in 1612-1619 en regent van het weeshuis van Breda in 1623-1624 en 1637-1641.
De kinderen van Anna van der Donck:
4.	Mercelis van Doerne¹² is in 1601 geboren. Toen hij In 1643 voor notaris Dirven te Princenhage zijn testament maakte, woonde hij te Breda in den Gulden Toren in de Kerkstraat. In 1627 woonde hij echter als koopman te Londen¹³, waar hij zich later definitief vestigde. Na op 23 september 1658 nogmaals te hebben getesteerd, is hij kinderloos overleden. In 1660 arriveerde ten kantore van Jacob en Marcelis van Deuren op de Oude Herengracht te Amsterdam een koffertje vol dokumenten van wijlen Mercelis, waaronder het testament uit 1643. Op een van de papieren waren de

zegelafdrukken van de wapens van zijn ouders bevestigd.¹⁴ Hij liet onder meer goederen na in het graafschap Derby. Over zijn nalatenschap werd tot in 1666 geprocedeerd tussen de families Van Deuren en Dirven, eerst voor het schepengerecht van Breda en daarna voor de Raad van Brabant te 's-Gravenhage.¹⁵ Het proces was aangespannen door mr Gregorius Dirven te Breda, mr Johan Dirven, mr Johan de Larue¹⁶, advokaten, handelend voor zichzelf en voor de mede-erfgenamen, te weten Cornelia van Gilse, de kommies Jacob van Gilse en Anna Dirven. Ten gunste van Anna Janssen Dirven, vrouw van mr Gregoris Dirven, had in 1674 Cornelis Marcelis van Deuren een legaat gemaakt.¹⁷ Gregoris¹⁸ was een zoon van Anthonis Goris Dirven en van Anna Cornelisse van Gils, die te Breda stierven op 17 september 1661 en 2 december 1632.¹⁹ De laatste moet een dochter zijn geweest van de hiervoor genoemde Anneken Jacobs van Doerne.

Anthonis Jacobs van Doerne, geboren in 1602, vestigde zich te Middelburg. Twee van zijn kinderen worden gezien als erfgenamen van hun Londense oom: Mercelis en Jacob. Aangezien laatstgenoemde Mercelis van zijn gelijknamige oom een kwart van een vijfde van de helft van diens nalatenschap erfde, mag worden verondersteld dat Anthonis meer kinderen had. Van hen werd Mercelis in 1662 poorter van Amsterdam.²⁰ Zijn broer Jacob woonde daar al minstens sedert 1650. Marcus en Anthonis van Deuren, kooplieden uit Middelburg, die in juni 1664 te Amsterdam werden gepoorterd²¹, waren misschien de andere twee kinderen, terwijl ook Willem van Deuren, die samen met Anthony en Marcus handelde op Rusland, een zoon van Anthonis kan zijn geweest. Dat zou het totale kindertal op vijf brengen.

Jacob van Dueren tekende zijn naam als Van Deurn. Hij was zijdekramer aan de Oude Zijds Achterburgwal toen hij te Amsterdam op 9 december 1650 in ondertrouw trad met Catharina Looijmans uit Rotterdam. Toen zij in 1659 testeerden, stelde Catharina haar moeder Maria Wachtmans aan als universele erfgename en bij hun testament van 1661 legateerde Jacob aan zijn kinderen ƒ 2500.²² Jacob overleed op 7 maart 1664 en had blijkens de inschrijving in het doodboek gewoond op de oude zij van de Here graff. Daar had hij samen met zijn

broer Marcelis ook zijn handelskantoor gehouden. Hij handelde op Spanje en 'Moscovië'.²³ In 1661 bevrachtte hij samen met zijn broer Mercelis en een derde koopman de Prins Willem om te Archangel vracht te lossen en te laden; er voeren twee kuipers mee.²⁴

De kinderen uit dit huwelijk werden hervormd gedoopt in de Oude en de Nieuwe Kerk:

AA.	Antonij, te Amsterdam gedoopt op 25 januari 1652.
BB.	Marija, te Amsterdam gedoopt op 6 juli 1653.
CC.	Anthonij, te Amsterdam op 26 september 1655 gedoopt.
DD.	Maria, op 22 oktober 1659 te Amsterdam gedoopt.

Mercelis van Deurne²⁵, te Middelburg geboren in 1628, was koopman te Amsterdam, waar hij op de Herengracht woonde en op 24 maart 1661 in ondertrouw trad met Chrystina de Wijse uit Breda, 25 jaar oud. In een processtuk wordt Mercelis genoemd met zijn broer Jacob en 'zijn zwager' Huijbrecht de Wijse²⁶, zonder dat duidelijk wordt op welke van de broers 'zijn zwager' slaat. Misschien op beiden, want bij haar huwelijk werd Christina de Wijse geassisteerd door haar zuster Catharina Looijmans, terwijl Huijbrecht in 1659 peter was van een dochter van Jacob van Dueren en Catharina Looijmans. Mercelis bevrachtte meerdere malen schepen om te Archangel een lading te lossen en andere waar in te nemen.²⁷ In 1656, 1659 1665 en 1668 werkte hij samen met Huijbrecht de Wijse, die in 1659 zijn compagnon wordt genoemd.²⁸ Huijbrecht werd in 1664 'geïnsinueerd' (gedaagd) door Anthony en Marcus van Deuren om rekening en verantwoording af te leggen voor de goederen die hij namens hen te Moskou had verhandeld.²⁹ In het kontrakt van 1668 engageerden zij, elk voor een derde deel, Pieter Ockers van Gotenburg, schipper ende meesier naest Godt van sijnen scheepe genaemt Tguldehart om met den aldereersten te leveren dicht, wel gecalefaet, versien van anckers, seijlen, touwen, taeckels, victualie ende andere nootsaeckelijckheden noodich tot de naer genoemde reijse om beladen met goederen uit te varen met de eerste goede wint ende weder die Godt almachtich sal gelieven te verleenen uijt dese landen, seijlen ende recht door-

loopen nae Archangel in Ruslandt. Tot 20 augustus kreeg de schipper vier to zes dagen de tijd om te lossen en te laden. Zou er onverhoed te Archangel uitbreken, dan moesten de schipper en het bootsvolk helpen blussen. Als vrachtprijs werd ƒ 5500 overeengekomen ende bovendien aenden schipper vereeren een caplaecken tot haerlieden discretie. Twee kuipers voeren op kosten van de bevrachters mee. De clausule over het bluffen was het gevolg van de gebeurtenissen van mei 1667, toen door den droevigen brant die alsdoen tot Argangel is geweest veel koopwaar is verwoest.³⁰

Mercelis' kinderen werden gereformeerd gedoopt:

AA.	Anthonij, te Amsterdam gedoopt op 10 mei 1662.
BB.	Marie, te Amsterdam gedoopt op 12 december 1663.
CC.	Jacoba, te Amsterdam gedoopt op 7 oktober 1665.
DD.	Jacoba, te Amsterdam gedoopt op 15 april 1668.

Onder enig voorbehoud waren ook de volgende kinderen van Anthonis van Deurne te Middelburg:

Anthonij van Deurn³¹ uit Middelburg, geboren in 1627, liet op 11 en 17 april 1671 te Amsterdam ondertrouw aantekenen met Susanna Marlens en legde daarbij een akte over van Vincentius van Deuren, predikant te Amersfoort. Zijn bruid was 21 jaar oud en geboortig van Amsterdam; Fredericus Schulerus was haar zwager. Hij handelde op Archangel.³²

Marcus van Deurn³³ kocht in 1666 samen met Anthonij en Willem van Deuren een ambaer (pakhuis) te Archangel.³⁴ Tijdens de grote brand van 1667 verloren de drie negentig 'bonden' hennep, die in het Duijtse hof inde ambaer van Michiel Hendricx lagen.³⁵ In 1669 handelde hij op de Canarische Eilanden.³⁶

Willem van Deurn, koopman te Amsterdam, verkocht in 1675 een wissel van 420 roebel ad ƒ 5, 9 'grieven' en 12 'moecoskes', die in 1674 op zijn naam was uitgeschreven.³⁷

Een dochtertje stierf aan de pest en werd te Breda begraven op 5 oktober 1603.

IIbis. GHERYT MERCHELISS VAN DEURNE, huidevetter en schoenmaker te Breda.

Bij Marie Jacops van Ghilse was hij vader van:

1.	Jasperynken Gerits van Doerne, geboren in 1568.
2.	Mercelis Gheryts van Doeme, volgt onder III op pagina 98.
3.	Jacopmyntken Geryts van Deurne is in 1575 geboren en trouwde met Geerit Geerit Havermans³⁸, lakenkoper te Breda, wachtmeester van de burgerij aldaar en sinds ± 1590 schout van Zundert en Rijsbergen, tot hij het ambt in 1603 afstond aan zijn voorzoon Aert. Hij was omstreeks 1551 geboren en weduwnaar van Vijverken Aerts van den Corput. Op 24 juli 1625 is hij te Breda begraven.
4.	Marie Gheryt Merceliss van Doerne.

III. MERCELIS GHERYTS VAN DOERNE, bierbrouwer, is in 1566 te Breda geboren en werd daar begraven op 27 september 1630. Zijn weduwe, Neelken Adriaen Cornelis van Houten³⁹, volgde hem op 16 februari 1652 in het graf.

Haar kinderen:

Peter Mercelis van Deurne⁴⁰ was patroon van het Merlaers-kooitje in de Sint-Janskerk te 's-Hertogenbosch. Krachtens deze familiale positie kreeg hij lucht van zijn verwantschap met de in 1458 overleden heer Ghijsel Back. Hij eigende zich het patronaatschap van het Bacx-koorke in de Sint-Janskerk te 's-Hertogenbosch toe en droeg een nieuwe rector voor, in casu een zoon uit de bekende beneficiejagersfamilie Schoock. Met succes wisten de rechtmatige erfgenamen de pretenties van Van Deurne en Schoock onderuit te halen.⁴¹ Peter van Deurne overleed in 1670 à 1672 en was bij Jenneke Dielis France vader van:

A.	Cornelia Peter Marchelis van Deurne, onmondig in 1667, was in dat jaar de universele erfgename van haar oom Cornelis van Deurne.⁴² Zij trouwde achtereenvolgens met Peeter van Leeuwen en Jacobus Verbeeck.

Cornelis Mercelis Gerits van Deurne⁴² is zonder nageslacht overleden.

Bijlage. Het Merlaerskoortje in de Sint Jan

Het altaar werd gesticht door Bartholomeus van Merlaer in zijn kwaliteit van executeur-testamentair van zijn neef Claes Colen en werd toegewijd aan het

Heilige Graf, de Verrijzenis, de Heilige Maagd, de apostel Bartholomeus en Alle Heiligen. Van het stichtingskapitaal had hij eerst tot zijn dood het vruchtgebruik gehad. Desondanks werd het vernoemd naar de uitvoerder van de stichter: Merlaerskoortje-, terwijl het in de begin periode ook vaak Verrijzenisaltaar werd genoemd.

De stichtingsbrief van het koor is niet bewaard gebleven. Toen de geestelijkheid na de overgave van de stad in 1629 Den Bosch evakueerde, nam bisschop Ophovius de archieven mee naar Antwerpen en Brussel. In 1641-1642 werden ze in bewaring gegeven aan het kapittel van de kathedraal te Mechelen.⁴³ Voor zover bekend is niets van de in bewaring gegeven stukken teruggekomen.⁴⁴

Uit een in het Vaticaans archief berustende inventaris van de altaren, beneficies en officies in de Bossche Sint-Jan blijkt dat volgens de stichtingsbrief van 20 juli 1538 het Verrijzenisaltaar werd gedoteerd met een jaarinkomen van ƒ 43, waarvoor elke week vijf missen moesten worden gecelebreerd. Bovendien werd ƒ 12 vastgezet voor een officie van twee wekelijkse missen.⁴⁵ De Bossche historicus J.H. van Heurn (1716-1793) heeft wellicht de stichtingsakte gezien. Hij wist immers van de 'Maarselaars Kapelle', dat deze was gesticht om door twee Priesteren bedient te werden. Deese moesten bij versterf of andere verandering, door de bloedverwanten des stichters, die zeker stuk land buiten de kleine Hekel geleegen bezaaien en door het Kapittel begeeven worden; echter altijd aan vrinden des stichters die Priester waaren dog bij gebrek, aan vreemden hier toe bekwaam.⁴⁶

Behalve als 'Maarselaarskoor' werd de naam van het koortje verbasterd tot 'Malliartskoor'⁴⁷, 'Mularts coortjen'⁴⁸ en 'Mallantskapel', terwijl thans wordt gesproken van Merlarkoor. Schutjes⁴⁹ zag 'Bartholomeus Maerselaer' als stichter van het koortje en signaleerde verwarring bij Hendrick van den Leemputte, die (± 1624) de kanunnik Gielis Mallants beschouwde als begun-

stiger van het koor, dat dan volgens hem eigenlijk 'Mallants-koorke' moest hebben geheten. Wel vermoedde Van den Leemputte met enig recht een kontaminatie tussen het Merlaerskoortje met daarin het Verrijzenisaltaar en een vergelijkbaar altaar in dezelfde kerk, gesticht door Niclaes van der Stegen en zijn vrouw.⁵⁰

Het benoemingsrecht van de beneficiant en officiant voor het koor was door de stichter verbonden aan een stuk land bij het Porta-Coeliklooster en kwam toe aan zijn neef Jacop Peters Colen en diens nakomelingen. Toen Jacops nalatenschap in 1546 werd gedeeld, viel aan zijn dochter Aleyt een kamp toe ter groote van 4 ½ morgen, gelegen buijten muren der stadt van Tshertogenbosch bijden convente der Hemelscher Poorten (...), tsamen metten rechte te confereren een beneficie van vyff missen ende een officie van twee missen, alle weken ten ewigen dagen te celebreren in de capelle der Verrisenisse ons heren, staende in ende aen die kercke van Sint Jan Evangelist?, door Bartholomeus van Merlaer nyeu gefundeert.⁵¹ Nadien ging het patronaatsrecht van generatie op generatie over op de afstammelingen van Aleyt en haar man Marcelis van Deurne, tot het na 1630 toeviel aan Peter Marcelis van Deurne.

Inmiddels waren de bezittingen van de meeste katholieke instellingen in stad en meierij van Den Bosch gekonfiskeerd door de Staten-Generaal. Stichtingen die juris patronatus laicalis waren, mochten worden begeven door lekenpatroons, bleven voor tweederde deel buiten schot. Zo is het mogelijk dat het Bacx-koorke als stichting tot de dag van vandaag bestaat.

Met het Merlaerskoortje is het anders gelopen. Peter van Deurne begaf het altaar aan Elias en Johan, zonen van David Schoock, van wie blijkbaar de een beneficiant en de ander officiant werd. Hij ging daarmee zijn boekje te buiten, want het altaar mocht volgens de stichter uitsluitend worden begeven aan bloedverwanten. Dat Nicolaes van Someren in 1648 pretendeerde patroon te zijn van het Merlaers-koor, is misschien een poging van de familie geweest om de verkwanseling van de stichting te voorkomen.⁵²

David Schoock was een gevaar voor de stichting. Hij was een uitgesproken vertegenwoordiger van de groep gereformeerden die in Noord-Brabant de jacht op de geestelijke goederen opende. Voor een derde zoon had hij al sinds 1654 geprobeerd het Sint-Jorisaltaar te Gemert van de beneficiant, heer Joachim Colen, afhandig te maken. Om de (achterstallige) inkomsten te bemachtigen, liet hij door deurwaarders de persoonlijke bezittingen van

100

deze priester in beslag nemen en procedeerde hij tot in 1671 voor de Raad van Brabant.⁵³ Hij kwam uit een familie van beneficiejagers: zijn grootvader Aernt Schoock was rond 1600 rentmeester van de geestelijke goederen van Zaltbommel⁵⁴, zijn oom Ceris Schoock was rentmeester van deze goederen in 1644 en 1679⁵⁵, zijn broer Johan Schoock was rentmeester van de kapittelgoederen van Sint-Oedenrode en van hun neef Martinus Schoockius verscheen te Groningen in 1651 zijn Liber bonis vulgo ecclesiasticis dictus, waarin hij pleitte voor het laten voortbestaan van de geestelijke goederen, die dan wel voortaan als wereldlijke stichtingen moesten worden aangewend adpios usus (welteverstaan voor gereformeerd-vrome doeleinden).⁵⁶

Als Noordbrabantse beneficiejager heeft David Schoock veel verdiend. Hij deklareerde althans in 1676 bij de Staten-Generaal ƒ 25.291 voor het opsoecken vande verswegen geestelijcke goederen inde meijerije van s Hertogenbosch.⁵⁷ Toen hij voor zijn zonen het Merlaars-koortje had gekregen, probeerde hij het vermogen in handen te krijgen.⁵⁸ Vermoedelijk is hij daar in geslaagd en heeft hij de stichting van Bartholomeus van Merlaer gelikwideerd. Er wordt immers na Schoock niets meer over vernomen.

Wel bleef het kooitje bestaan. Het is een aanbouw tegen de noordzijde van de kerk tussen een transept- en een zijbeukbeer. Uit de zijbeuk kan het door een poortje worden betreden.⁵⁹ Aan het einde van de achttiende eeuw fungeerde het als een stoeltjens huisje, in 1841 werd het nog gebruikt voor „berging der stoelen" (volgens de tekening van H. Donkers in 1853 was het een „stoelle Huisje"), later fungeerde het als kaarsenbewaarplaats⁶⁰ en in 1931 sprak Mosmans van „het stovenkamertje".⁶¹ Sinds 1951 heeft het Merlaerskoortje weer een religieuze betekenis: eerst als piëtakapel en thans als oecomenische kapel.

101

Genealogisch overzicht van de betrokkenen bij het Merlaerskoortje.

Afkortingen:

ARAG	Algemeen Rijksarchief 's-Gravenhage
BAH	Bisschoppelijk archief 's-Hertogenbosch
GASD	Gemeentearchief Amsterdam
GAB	Gemeentearchief Breda
GAH	Gemeentearchief 's-Hertogenbosch
RAH	Rijksarchief 's-Hertogenbosch

102

Noten
1.	RAH, Leen- en laatgerechten 131, f CXXII v, 29 december 1546; f CXXIII, op Korsavont 1546. GAB, R 455,f 8, 8 januari 1550.
2.	GAB, R 488, f55, 12 maart 1587. R 495, f 105v, 18 mei 1594.
3.	GAH, R 1843, f 313, 23 augustus 1546.
4.	GAB, R 492, f 1, 3 januari 1591.
5.	GAB, Weeskamer 552, 1603-1624.
6.	GAB, R 500, f 20, 31 januari 1601. R 510, f 134, 7 november f 611. Heer Godert was vermoedelijk identiek aan Godefridus Marcelis van Doern, die in 1558 en 1562 als opvolger van zijn broer Gery t, klerk, rector was van een altaar in de begijnhofkcrk te 's-Hertogenbosch (G. Bannenberg, A. Frenken en H. Hens, De oude dekenaten Cuijk, Woensel en Hilvarenbeek in de 15de- en 16de eeuwse registers van het aartsdekenaat Kempenland (2dln; Nijmegen, 1968-1970) 1, 91; II, 265. Vgl. I, 94; II, 266).
7.	De heer K. de Graaff te Nuenen gaf mij een aanvulling op L.F.W. Adriaenssen, „De eerste zeven generaties van de familie Snellen te Breda, 1450-1650", De Brabantse Leeuw, XXVIII (1979) 155, te weten de doopinschrijvingen te Breda van Joanna en Willem, kinderen van Peter en Elyzabeth, op 17 mei 1583 en 28 september 1584. Waarvoor mijn dank.
8.	Thomas Ernst van Goor, Beschryving der Stadt en Lande van Breda (In 's Gravenhage, By Jacobus vanden Kieboom, MDCCXLIV) 229, 255, 256.
9.	Van Goor, Beschryving der Stadt en Lande van Breda, 119, 257, 258.
10.	GAB, Weeskamer 1115, 1604-1608.
11.	H. Bots, I. Matthey en M. Meyer, Noordbrabantse studenten 1550-1750 (Tilburg, 1979) 343, no 1959.
12.	RAH, Raad van Brabant 292, 10 november 1667. Idem 788-1507.
13.	GASD, N 635, f 42v, 12 november 1627.
14.	GASD, N 1135, f 463, 29 december 1660.
15.	RAH, Raad van Brabant 788-1507.
16.	Bots e.a., Noordbrabantse studenten, 463, no 3090: Joannes Martinus de la Rue.
17.	GAB, Weeskamer 908, copie d.d. 12 maart 1674.
18.	Bots e.a.. Noordbrabantse studenten, 264, no 1173.
19.	LJ. Kuyck, „Grafkelders te Breda", Taxandria, VI (1899) 111-113.
20.	GASD, Poorterboek 2, p. 327, 28 januari 1662.
21.	GASD, Poorterboek 2, pp. 9 en 327, 19 juni 1664.
22.	GASD, N 1125, f 338, 13 november 1659. N 1137, f 250, 28 mei 1661.
23.	GASD, N 1131, f 140v, 13 november 1659. N 1136, f 262, 21 februari 1661.
24.	GASD, N 1138. f 67, lójuli 1661.
25.	GASD, N 1139, f 132, 1 november 1661.
26.	Huybrechtde Wyse, 30 jaar oud en woonachtig op de Herengracht, trad te Amsterdam op 12 oktober 1663 in ondertrouw met Gerbrecht van Outers uit Amersfoort.
27.	GASD, N 2709, p. 1451, 19 juni 1657.
28.	GASD, N 1118, f 3, 1 juli 1656. N 2227, p. 306, 5 juni 1668. N 2714, f 391, 1 juli 1659. N 3409, ongef., 15 augustus 1665.
29.	GASD, N 2954, p. 1355, 23 juni 1664.
30.	GASD, N 2225, p. 1135, 28 november 1667.
31.	GASD, N 2233, p. 140, 19 mei 1670. N 2954, p. 1355, 23 juni 1664.
32.	GASD, N 2223, p. 911, 27 april 1667.
33.	GASD, N 2954, p. 1355, 23 juni 1664.
34.	GASD, N 3411, f 3, 6 ju1i 1666.
35.	GASD, N 2225, p. 1135, 28 november 1667; vgl. p. 775, 3 november 1667.
36.	GASD, N 2231, p. 750, 14 november 1669.
37.	GASD, N 2246, p. 45, 5 januari 1675.
38.	J.P. de Man, „Genealogische gegevens betreffende Bredasche geslachten", De Nedertandsche Leeuw, LXVII (1950) 9, 10.
39.	GAB, R 693, f 47v, 15 februari 1639.
40.	Koninklijke Bibliotheek Brussel, hs 11-6511, p. 213.
41.	L.F.W. Adriaenssen, „De erfgenamen van heer Ghijsel Back", § 6. „Pelgrom de Bie", De Brabantse Leeuw, XXXVIII (1989) 233, 234; XLIX (1990) l, 2.
42.	GAB. Weeskamer 908. 1668- 1677.
43.	P. Polman, „Bossche archivalia in België. Een inventaris uit 1734", Bossche Bijdragen, XXIV (1958-1959) 90.
44.	De stichtingsakte zou volgens J. Mosmans, De St Janskerk ie 's Hertogenbosch ('s-Hertogenbosch, 1931) 338, bewaard worden in het kathedraalarchief van Antwerpen, maar volgens de archivaris van het bisdom Antwerpen zijn de Bossche stukken op 27 mei 1967 overgedragen aan het bisdom van Den Bosch. Archivaris Peijnenburg van het bisdom Den Bosch vermoedt dat zijn voorganger H. Hens de betreffende stukken heeft overgedragen aan het kathedraalarchief te 's-Hertogenbosch.
45.	Polman, „Bossche archivalia", 99. Vgl. G. Brom, Archivalia in Italië, belangrijk voor de geschiedenis van Nederland (dl I, 2 stukken; 's-Gravenhage, 1908-1909) 680, no 1983.
46.	RAH, handschriftenverzameling van het Provinciaal Genootschap C-161, f 28, 31.
47.	J.C.A. Hezenmans, De St. Jans-kerk te 's Hertogenbosch en hare geschiedenis ('s-Hertogenbosch, 1866) 335.
48.	BAH, A.K. 8-3, antwoord op een missive van 1 augustus 1764 sub 3.
49.	L.H.C. Schutjes, Geschiedenis van het bisdom 's Hertogenbosch (5 dln; Sint-Michielsgestel, 1870-1876) IV, 200.
50.	Schutjes, Geschiedenis van het bisdom, IV, 199, 786. Vgl. p. 260: Mallants was sinds 1551 kanunnik van Den Bosch en overleed in 1575.
51.	GAH, R 1843, f 313, 23 augustus 1546.
52.	Kort na de overgave van de stad werd het koor geregeert van heer en meester Robrecht Tulden inde Verwerstraet. Onduidelijk is of deze priester officiant was danwei rentmeester (RAH, Belastingen en Domeinen 217, lijst van altaren in de Sint-Jan in 1630 a 1635, no 17).
53.	RAH, Raad van Brabant 292, twee rekwesten aan de raad, geapostilleerd op 6 november 1670 en 3i juli 1671. GAB, R 540, f 167, 17 juli 1671.
54.	A.J. Mans, De reformatie der geestelijke en kerkelijke goederen in Gelderland, in het bijzonder in het kwartier van Nijmegen ('s-Gravenhage, 1939) 451.
55.	Maris, De reformatie der geestelijke goederen, 455, 458.
56.	J.W. des Tombs, „Het geslacht Schoock en aanverwante families'", De Navorscher, LVI (1906).
57.	ARAG, Raad van State 2156-11.
58.	ARAG, Staten Generaal 3271, f 562, 3 juni 1665. Staten-Generaal 3272, f 474v, 2 oktober 1665; f 708v, 10 november 1665; f 863, 12 december 1665. Staten-Generaal 3273, f 114v, 27 januari 1666; f 194v, 12 februari 1666; f 213, 15 februari 1666; f 222, 17 februari 1666; f 236v, 19 februari 1666; f 290v, 27 februari 1666; f 591v, 30 april 1666.
59.	C. Peeters, De Sint Janskathedraal te 's-Herlogenbosch ('s-Gravenhage, 1985) 74, 191, 206.
60.	Peeters, De Sint Janskathedraal, 28.
61.	RAH, handschriftenverzameling van het Provinciaal Genootschap C-161, f 28. J.A. Coppens, Nieuwe beschrijving van het bisdom van 's Hertogenbosch, naar aanleiding van het Katholijk Meijerijsch Memorieboek van A. van Gils (5 dln; 's-Hertogenbosch, 1840-1844) II, 68. J. Mosmans, De St Janskerk te 's Hertogenhosch ('s-Hertogenbosch, 1931) 106, 494.

De Brabantse Leeuw 43 (1994) 93-102

De erfgenamen van heer Ghijsel Back

Op deze pagina

Zie ook